ทำไมไม่เอาขี้วัวไปใส่นาหรือแปลงเพาะปลูกโดยตรงเลย

ห้องเรียนปุ๋ยหมักแบบไม่พลิกกอง แม่โจ้

มีคำถามเข้ามาหลายครั้ง ว่าทำไมไม่เอาขี้วัวไปใส่นาหรือแปลงเพาะปลูกโดยตรงเลย เพราะหลายท่านก็ใช้แต่ขี้วัวมาตลอดก็ไม่เห็นเป็นไร ง่ายดี ทำไมต้องเอาไปทำปุ๋ยหมักให้ยุ่งยากด้วย

ผมขอตอบยังงี้ครับ .... เมื่อเอาขี้วัวไปวิเคราะห์ธาตุอาหาร จะพบว่าตกเกณฑ์มาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ของประเทศครับ แถมค่าอินทรีย์วัตถุ ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมก็ต่ำ ค่าโบรอน โมลิบดินัม รวมถึงจุลธาตุและธาตุอาหารรองอื่น ๆ ก็ต่ำกว่าปุ๋ยหมักปกติ ... ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะของดีในเศษพืชถูกลำไส้วัวดูดซับไปหมดแล้ว เอาไปสร้างร่างกายวัวให้ใหญ่โต ส่วนที่เหลือก็ออกมาเป็นขี้วัว .... ยังไงก็ตามเมื่อนำขี้วัวไปใช้ในการเพาะปลูก มันก็ยังเป็นของดีสำหรับพืช เพราะยังคงมีอินทรีย์วัตถุและจุลธาตุต่าง ๆ อยู่บ้าง แต่ถ้าใช้ปริมาณมากเกินไป จุลินทรีย์ในขี้วัวจะเริ่มไปกัดกินรากพืช พืชจะเหลือง ที่ชาวบ้านบอกว่าขี้วัวมันร้อนครับ

ใครขี้เกียจก็ใช้ขี้วัวหรือขี้ไก่แกลบในการเพาะปลูกอย่างเดียวก็ได้ แต่จะบอกให้ว่าหากเอาขี้วัว 1 ตันไปใช้ ก็อาจจะใส่ได้ 3 ไร่ ... แต่ถ้าเอาขี้วัว 1 ตันมาทำปุ๋ยหมักร่วมกับฟาง หรือใบไม้ หรือผักตบ จะได้ปุ๋ยหมักออกมา 3 ตัน เอาใส่นาได้ถึง 9 ไร่ครับ แถมมีคุณค่าธาตุอาหารเพียบ เพียงแต่ต้องลงมือทำสองเดือนแค่นั้น สรุปว่าต้นทุนถูกกว่ากันสามเท่า .... ถ้าการเพาะปลูกคือคุณภาพชีวิตของเรา เราจะขี้เกียจไปทำไมนะครับ .... ลองคิดดูง่าย ๆ ก็ได้ ว่า ต้นข้าวดูดซับจุลธาตุ 7 ตัว ธาตุอาหารรอง 3 ตัวขึ้นมาจากดิน เพื่อสร้างลูกหลาน ซึ่งก็คือเมล็ดข้าว ... หากขาดจุลธาตุตัวใดตัวหนึ่ง ข้าวก็สะสมอาหารไม่ดี สร้างเมล็ดข้าวไม่ดี .... พอเราเก็บเกี่ยวข้าวไป เหลือฟางกับตอซัง จุลธาตุ ธาตุอาหารรองก็ยังคงมีในฟางในตอซัง ที่เอาไปเลี้ยงวัวได้... แต่หากเผาฟางทิ้งไปทุกครั้ง สักวันหนึ่งดินก็จะขาดจุลธาตุ ธาตุอาหารรอง ผลผลิตข้าวที่ควรจะได้ก็เริ่มตกต่ำ ถ้าเราเร่งด้วย N P K ซึ่งไม่มีจุลธาตุเลย ถามว่าข้าวจะเพิ่มผลผลิตได้อย่างไรกัน ... ใช่ไหมครับ

หลายคนมีดวงตาเห็นธรรม ไถกลบตอซัง หวงแหนฟางไม่ยอมเผา ปลูกพืชตระกูลถั่วเพื่อไถกลบ ทำปุ๋ยหมักใช้เอง ยอมทำงานแบบประณีตและพิถีพิถัน ดินจะดี การใส่ปุ๋ยเคมีก็ใส่แต่น้อยเพราะดินดีแล้ว ต้นทุนต่ำ .... แต่หลายคนก็ยังทำตามเพื่อนบ้าน เผานา เผาฟางแค่อยากได้ขี้เถ้าคิดว่านี่คือปุ๋ย ใช้ยาฆ่าหญ้าที่ทำลายจุลินทรีย์ดิน ไม่กล้าคิดนอกกรอบ ก็เลยยังยากจนตาม ๆ กันไปครับ ... จนกว่าเพื่อนบ้านจะมีดวงตาเห็นธรรมกันหมด แล้วจึงลุกขึ้นเดินตามเขาไป ... ซึ่งคงใช้เวลาร่วม 50 ปีเป็นอย่างน้อยครับ